Η Κατάθλιψη (μείζον καταθλιπτική διαταραχή) ανήκει στις διαταραχές της διάθεσης. Καλό είναι να διαφοροποιείται από την απλή μελαγχολία και θλίψη που μπορεί να βιώνουμε όλοι στην καθημερινότητά μας, καθώς παρουσιάζει πληθώρα ψυχολογικών και σωματικών συμπτωμάτων τα οποία προκαλούν έκπτωση στη λειτουργικότητα του ατόμου.

 

Παρατηρείται ολοένα και πιο πολύ στις μέρες μας, με συχνότερη εμφάνιση στις γυναίκες. Απαντάται σε όλο το φάσμα των ηλικιών, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών. Επηρεάζει τη σκέψη, τα συναισθήματα, το σώμα, τις κοινωνικές σχέσεις – με λίγα λόγια όλους τους τομείς της ζωής.

 

Ας δούμε, λοιπόν, αναλυτικότερα τα συμπτώματά της:

• Καταθλιπτική διάθεση στο μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, σχεδόν καθημερινά, είτε από προσωπική αναφορά, είτε μετά από παρατήρηση άλλων (στα παιδιά & τους εφήβους μπορεί να εμφανίζεται ευερέθιστη διάθεση).

• Έντονη μείωση ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης σχεδόν σε όλες τις δραστηριότητες, ακόμα και σε εκείνες που μέχρι τώρα ευχαριστούσαν το άτομο (ανηδονία).

• Σημαντική απώλεια ή αύξηση βάρους.

• Αϋπνία ή υπερυπνία, σχεδόν καθημερινά.

• Ψυχοκινητική διέγερση ή επιβράδυνση.

• Κόπωση ή απώλεια της ενεργητικότητας.

• Αισθήματα αναξιότητας ή ενοχής.

• Αδυναμία συγκέντρωσης, αναποφασιστικότητα.

• Σκέψεις θανάτου, αυτοκτονικός ιδεασμός, απόπειρες αυτοκτονίας.

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι συγκεκριμένα, αλλά μπορεί να διαφέρουν σε ένταση ή συχνότητα.

Συχνά, παρατηρούνται σωματικά ενοχλήματα που μπορεί να «κρύβουν» κατάθλιψη, όπως: καρδιακά, γαστρεντερικά & ουρογεννητικά συμπτώματα, πόνος χαμηλά στην πλάτη & άλλα ορθοπεδικά συμπτώματα.

 

Ειδικά χαρακτηριστικά για κάθε ηλικία:

• Προ-εφηβεία: σωματικά ενοχλήματα, διέγερση, ακουστικές ψευδαισθήσεις, αγχώδεις διαταραχές, φοβίες.
• Εφηβεία: κατάχρηση ουσιών, αντικοινωνική συμπεριφορά, κινητική ανησυχία, κακή σωματική υγιεινή, αυξημένη ευαισθησία στην απόρριψη.
• Ηλικιωμένοι: απώλεια μνήμης, αποπροσανατολισμός, σύγχυση, ψευδοάνοια, απάθεια, απόσπαση προσοχής.

 

Κατάθλιψη & Πένθος

Το πένθος δε συνιστά ψυχιατρική διαταραχή, αλλά φυσική αντίδραση (λύπη) μετά από σημαντική απώλεια. Η εικόνα μοιάζει με αυτήν της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής (κατάθλιψη), καθώς παρουσιάζεται ανηδονία, απόσυρση, αϋπνία/υπερυπνία, απώλεια/αύξηση βάρους κ.α. Υποχωρεί, όμως, με την πάροδο του χρόνου και απουσιάζουν οι αυτοκτονικές σκέψεις ή τα έντονα συναισθήματα απελπισίας & αναξιότητας. Συνήθως, υποχωρεί πλήρως εντός ενός έτους. Ωστόσο, σε άτομα με προδιάθεση μπορεί να εξελιχθεί σε κατάθλιψη.

 

Αίτια

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη αιτία για την Κατάθλιψη. Ωστόσο, θεωρείται ότι είναι ένα φαινόμενο που προκαλείται από συνδυασμό βιολογικών, ψυχολογικών & περιβαλλοντικών παραγόντων.

 

Θεραπεία

Η Κατάθλιψη είναι μία κατάσταση, η οποία αντιμετωπίζεται επαρκώς και στις περισσότερες των περιπτώσεων θεραπεύεται, ενώ στις υπόλοιπες ανακουφίζεται σημαντικά. Η θεραπεία της περιλαμβάνει μια πολύπλευρη αντιμετώπιση του θέματος, σε επίπεδο τόσο νοητικό, όσο και συναισθηματικό και μπορεί να αποφέρει σημαντικές αλλαγές στον άνθρωπο, σε όλους τους τομείς της ζωής του.

Προτείνεται ένας συνδυασμός φαρμακοθεραπείας & ψυχοθεραπείας, της οποίας ο ρόλος είναι καίριος και δεν πρέπει να υποβαθμίζεται.

Σκοπός της ψυχοθεραπείας είναι η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο διαχειρίζεται κανείς το άγχος, η αύξηση της αυτοεκτίμησης και η σωστή επεξεργασία των προσωπικών στρεσογόνων βιωμάτων, με αποτέλεσμα την επάνοδο του ατόμου σε μια καλή λειτουργικότητα, την εξάλειψη των συμπτωμάτων και την μείωση του κινδύνου επόμενης υποτροπής στο μέλλον.

 

Να θυμάστε ότι:

Η αποφυγή των ψυχοπιεστικών συνθηκών δεν είναι πάντοτε εφικτή. Ωστόσο, η διατήρηση μιας καλής σωματικής κατάστασης, άνευ καταχρήσεων, σε συνδυασμό με την ύπαρξη υποστηρικτικών συστημάτων (οικογένεια, φίλοι κλπ.) είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες.